ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మాజీ ముఖ్య మంత్రి మర్రి చెన్నా రెడ్డి (1978 మరియు 1989)
1. పరిచయం
మర్రి చెన్నారెడ్డి ప్రముఖ భారతీయ రాజకీయవేత్త మరియు ఆంధ్రప్రదేశ్ రాజకీయాలలో కీలక వ్యక్తి.అప్పటి హైదరాబాద్ రాజ్యం లోని హైదరాబాద్ జిల్లా వికారాబాద్ తాలూకాలోని సిరిపూర్ అనే గ్రామంలో జన్మించారు.1919 జనవరి 13న జన్మించిన ఆయన రాజకీయాల్లోకి రాకముందు వృత్తిరీత్యా న్యాయవాదిగా పనిచేశారు. మర్రి చెన్నారెడ్డి నాయకత్వ లక్షణాలు, రాజకీయ చతురత, సామాజిక న్యాయం పట్ల నిబద్ధతకు ప్రసిద్ధి చెందారు.
అతని పూర్తి పేరు, మర్రి చెన్నా రెడ్డి, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో రాజకీయ నాయకత్వానికి మరియు సామాజిక న్యాయానికి పర్యాయపదంగా మారింది. అనేక దశాబ్దాల పాటు సాగిన అతని రాజకీయ జీవితం ప్రజాసేవ పట్ల ఆయన నిబద్ధత, సామాజిక సమానత్వం కోసం వాదించడం మరియు రాష్ట్ర మరియు జాతీయ స్థాయిలలో నాయకత్వ పాత్రల ద్వారా నిరూపించబడినది.
2. విద్యా నేపథ్యం
మర్రి చెన్నా రెడ్డి తొలి జీవితం రాజకీయాలలో అతని భవిష్యత్తుకు పునాది వేసింది. అతను హైదరాబాదులోని ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయంలో తన విద్యను అభ్యసించాడు, ఆర్ట్స్‌లో బ్యాచిలర్ డిగ్రీ మరియు తరువాత న్యాయ పట్టా పొందాడు. అతని విద్యావిషయక కార్యకలాపాలు సామాజిక మరియు రాజకీయ విషయాలపై ఆసక్తిని కలిగి ఉన్నాయి, భారత స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో ముందంజలో ఉన్న పార్టీ అయిన ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్లో చేరడానికి దారితీసింది.
3. స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు
1940లలో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్లో చేరి, స్వాతంత్య్ర పోరాటంలో చురుకుగా పాల్గొన్నప్పుడు చెన్నారెడ్డి రాజకీయ జీవితం ప్రారంభమైంది. ఆయన రాజకీయ దృక్పథాన్ని రూపొందించిన మహాత్మా గాంధీ, జవహర్లాల్ నెహ్రూ ఆదర్శాల వల్ల ఆయన తీవ్రంగా ప్రభావితమయ్యారు. చెన్నారెడ్డి త్వరగా కాంగ్రెస్ పార్టీ శ్రేణుల గుండా ఎదిగి ఆంధ్రప్రదేశ్లో ప్రముఖ నాయకుడిగా ఎదిగారు.
1942లో క్విట్ ఇండియా ఉద్యమంలో చెన్నారెడ్డి చురుగ్గా పాల్గొనడం ఆయన రాజకీయ ప్రయాణంలో కీలక మలుపు తిరిగింది. ఈ ఉద్యమం భారతదేశం నుండి బ్రిటిష్ దళాలను బహిష్కరించాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది మరియు అతని భాగస్వామ్యం స్వాతంత్ర్యం పట్ల అతని అంకితభావాన్ని నొక్కి చెప్పింది. స్వాతంత్య్రానంతరం కాంగ్రెస్ పార్టీలో పలు పదవులు చేపట్టి రాజకీయ రంగానికి తన వంతు కృషి చేశారు.
4. ముఖ్యమంత్రిగా
చెన్నారెడ్డి రాజకీయ జీవితంలో నిర్ణయాత్మక క్షణాలలో ఒకటి 1978 లో ఆయన ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రిగా నియమితులైనప్పుడు వచ్చింది. ఆయన నీలం సంజీవ రెడ్డి తరువాత రాష్ట్ర చరిత్రలో కీలకమైన సమయంలో బాధ్యతలు స్వీకరించారు. ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న కాలంలో, చెన్నారెడ్డి సామాజిక సంక్షేమం మరియు ఆర్థిక అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించే లక్ష్యంతో ప్రగతిశీల విధానాలు మరియు కార్యక్రమాలను అమలు చేయడంపై దృష్టి పెట్టారు.
పెద్ద భూస్వాముల నుండి భూమిలేని రైతులకు భూమిని పునఃపంపిణీ చేయాలనే లక్ష్యంతో ల్యాండ్ సీలింగ్ చట్టాన్ని ప్రవేశపెట్టడం చెన్నారెడ్డి పదవీకాలంలో సాధించిన ముఖ్యమైన విజయాలలో ఒకటి. ఈ మైలురాయి చట్టం ఆంధ్రప్రదేశ్ వ్యవసాయ భూభాగంపై తీవ్ర ప్రభావాన్ని చూపింది మరియు గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో పేదరికాన్ని తగ్గించడానికి సహాయపడింది.
ముఖ్యమంత్రిగా చెన్నారెడ్డి పదవీకాలం కూడా రాష్ట్రంలో పారిశ్రామికీకరణ మరియు ఆర్థిక అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించడానికి ఆయన చేసిన ప్రయత్నాల ద్వారా గుర్తించబడింది. ఆంధ్రప్రదేశ్లో పెట్టుబడులను ఆకర్షించడంలో, పరిశ్రమలను స్థాపించడంలో ఆయన కీలక పాత్ర పోషించారు, ఇది రాబోయే సంవత్సరాల్లో రాష్ట్ర పారిశ్రామిక వృద్ధికి పునాది వేసింది.
ముఖ్యమంత్రిగా తన పాత్రతో పాటు, చెన్నారెడ్డి తన రాజకీయ జీవితంలో వివిధ దశలలో పార్లమెంటు సభ్యుడిగా (ఎంపి) మరియు శాసనసభ సభ్యుడిగా (ఎంఎల్ఎ) కూడా పనిచేశారు. ఆయన తన ప్రసంగ నైపుణ్యాలకు, ప్రజలతో కనెక్ట్ అయ్యే సామర్థ్యానికి ప్రసిద్ధి చెందారు.
1978 మరియు 1989 లలో ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి అయినప్పుడు చెన్నారెడ్డి రాజకీయ ప్రస్థానం ఊపందుకుంది.
ఇది ముఖ్యమంత్రి పదవీకాల శ్రేణికి నాంది పలికింది, ప్రజలు మరియు పార్టీ నాయకత్వం ఆయనపై ఉంచిన నమ్మకాన్ని వివరిస్తుంది. ఈ కాలంలో అతని నాయకత్వం వ్యవసాయ సంస్కరణలు, సామాజిక న్యాయం మరియు ఆర్థికాభివృద్ధిపై దృష్టి సారించింది.
5. పరిపాలన
చెన్నారెడ్డి ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న కాలంలో రైతులు ఎదుర్కొంటున్న సమస్యల పరిష్కారానికి కట్టుబడి ఉండటం ఒక ముఖ్యమైన అంశం. వ్యవసాయ వర్గాల పరిస్థితులను మెరుగుపరచడం, భూ సంస్కరణలు మరియు వ్యవసాయ అభివృద్ధి చర్యలను నొక్కి చెప్పడం వంటి విధానాలను అతను అమలు చేశాడు.
అతని పరిపాలన రైతులను ఉద్ధరించడానికి మరియు వ్యవసాయ రంగంలో వనరుల న్యాయమైన పంపిణీని నిర్ధారించడానికి ప్రయత్నించింది. రైతు సమస్యలపై దృష్టి సారించడంతో పాటు, చెన్నా రెడ్డి సామాజిక న్యాయ ప్రతిపాదకుడు. అట్టడుగు వర్గాల, ముఖ్యంగా షెడ్యూల్డ్ కులాలు మరియు షెడ్యూల్డ్ తెగల సాధికారత కోసం ఆయన చాల కృషి చేశారు.
అతని విధానాలు వారి సామాజిక-ఆర్థిక పరిస్థితులను సులభతరం చేయడం మరియు వారికి పురోగతికి అవకాశాలను అందించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నాయి. సామాజిక న్యాయం పట్ల ఈ నిబద్ధత అతని పాలనలో కనిపించిన్ గొప్ప లక్షణం.
6. అభివృద్ధి
చెన్నారెడ్డి రాజకీయ జీవితం వివాదాల రహితమైనది కాదు. ఆయన తన సొంత పార్టీలోని ప్రత్యర్థి రాజకీయ పార్టీలు, వర్గాల నుండి విమర్శలను ఎదుర్కొన్నారు. అయితే, ఆయన తన సూత్రాలకు కట్టుబడి ఉండి, ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రజల సంక్షేమం కోసం కృషి చేస్తూనే ఉన్నారు.
మర్రి చెన్నారెడ్డి ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న సమయంలో కూడా ఆంధ్రప్రదేశ్లో ప్రాంతీయ అసమానతలను పరిష్కరించేందుకు కృషి చేశారు. మరింత అభివృద్ధి చెందిన మరియు తక్కువ అభివృద్ధి చెందిన ప్రాంతాల మధ్య అంతరాన్ని తగ్గించడం మరియు రాష్ట్రవ్యాప్తంగా సమానమైన అభివృద్ధిని నిర్ధారించడం ఆయన లక్ష్యం.
అతని పరిపాలన మరింత సమతుల్య ప్రాంతీయ అభివృద్ధికి తోడ్పాటునందిస్తూ వెనుకబడిన ప్రాంతాలను ఉద్ధరించడానికి మౌలిక సదుపాయాల ప్రాజెక్టులు మరియు అభివృద్ధి కార్యక్రమాలను విరివిగా చేపట్టింది.
7. జాతీయ స్థాయి రాజకీయాలు
ముఖ్యమంత్రిగా పదవీకాలం తరువాత, చెన్నారెడ్డి రాజకీయాలలో చురుకుగా కొనసాగారు. ఆయన పంజాబ్, రాజస్థాన్, తమిళనాడు సహా అనేక రాష్ట్రాలకు గవర్నర్గా పనిచేశారు. ఆయన భారత పార్లమెంటు ఎగువ సభ అయిన రాజ్యసభ సభ్యుడిగా కూడా పనిచేశారు.
మర్రి చెన్నా రెడ్డి రాజకీయ ప్రభావం రాష్ట్ర స్థాయి దాటి జాతీయ స్థాయి వరకు విస్తరించింది. తమిళనాడు గవర్నర్గా పనిచేసిన ఆయన తన పరిపాలనా నైపుణ్యాన్ని, రాజకీయ చతురతను ప్రదర్శించారు. తదనంతరం, అతను కేంద్ర ఉక్కు మరియు గనుల శాఖ మంత్రిగా పనిచేశాడు, తన బహుముఖ ప్రజ్ఞను మరియు జాతీయ స్థాయిలో వివిధ రంగాలకు దోహదపడే సామర్థ్యాన్ని గొప్పగా ప్రదర్శించాడు.
8. రాజకీయ విమర్శ
ఎన్నో విజయాలు సాధించినా చెన్నా రెడ్డి రాజకీయ జీవితంలో సవాళ్లు, వివాదాలు తప్పలేదు. భారత రాజకీయాల డైనమిక్ స్వభావం అంటే ఆయన వివిధ సందర్భాలలో రాజకీయ విమర్శలు మరియు వ్యతిరేకతను ఎదుర్కొన్నారు. అయినప్పటికీ, అతని స్థితిస్థాపకత మరియు ప్రజా సేవ పట్ల అచంచలమైన నిబద్ధత అతనికి ఈ సవాళ్లను నావిగేట్ చేయడంలో మరియు రాజకీయ దృశ్యంపై శాశ్వత ప్రభావాన్ని చూపడంలో సహాయపడింది.
మరణం
మర్రి చెన్నారెడ్డి డిసెంబర్ 2,1996న 77 సంవత్సరాల వయసులో కన్నుమూశారు. ప్రజల సేవ కోసం తన జీవితాన్ని అంకితం చేసిన నాయకుడిగా ఆయనను గుర్తుచేసుకున్న రాజకీయ వర్ణపటంలో ప్రజలు ఆయన మరణానికి సంతాపం తెలిపారు. చెన్నారెడ్డి వారసత్వం ఆంధ్రప్రదేశ్లోని తరాల నాయకులకు స్ఫూర్తినిస్తూనే ఉంది, వారు న్యాయమైన మరియు సమానమైన సమాజం గురించి ఆయన దృష్టిని ముందుకు తీసుకెళ్లడానికి ప్రయత్నిస్తారు.
ముగింపు
మర్రి చెన్నా రెడ్డి ఒక బహుముఖ రాజకీయ నాయకుడు, అతని జీవితం మరియు వృత్తి నాయకత్వ పరివర్తన శక్తిని కలిగి యున్నది. స్వాతంత్ర్య పోరాటం నుండి ముఖ్యమంత్రి మరియు జాతీయ పాత్రల వరకు అతని రాజకీయ ప్రయాణం ప్రజాస్వామ్యం, సామాజిక న్యాయం మరియు సమ్మిళిత అభివృద్ధి యొక్క ఆదర్శాల పట్ల అతని నిబద్ధతను ప్రతిబింబిస్తుంది.
అతని వారసత్వం ఆంధ్ర ప్రదేశ్ యొక్క సామూహిక స్మృతిలో మరియు భారతదేశం యొక్క విస్తృత రాజకీయ చరిత్రలో కొనసాగుతుంది, భవిష్యత్ తరాల రాజకీయ నాయకులకు ప్రేరణగా నిలుస్తుంది.
