P V narasimha rao

 

పాములపర్తి వెంకట నరసింహారావు జీవిత చరిత్ర!

పరిచయం

పి. వి. నరసింహారావు అని పిలువబడే పాములపర్తి వెంకట నరసింహారావు, 1991 నుండి 1996 వరకు భారతదేశ 9వ ప్రధానమంత్రిగా పనిచేసిన భారతీయ రాజకీయ నాయకుడు. ఆయన 1921 జూన్ 28న ప్రస్తుత తెలంగాణ రాష్ట్రంలోని వరంగల్లు జిల్లా నర్సంపేట మండలం లక్నేపల్లి  గ్రామంలో జన్మించారు. రావు బహుముఖ వ్యక్తిత్వం, బహుభాషా, అక్షరాల మనిషి, పాండిత్యానికి, మేధో లోతుకు ప్రసిద్ధి చెందారు.

 తొలి రాజకీయ జీవితం

1950లలో భారతదేశ స్వాతంత్య్ర పోరాటానికి నాయకత్వం వహించిన భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఐఎన్సి) లో చేరినప్పుడు రావు రాజకీయ జీవితం ప్రారంభమైంది. ఆయన పార్టీ, ప్రభుత్వాలలో విదేశీ వ్యవహారాల మంత్రి, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రితో సహా వివిధ పదవులను నిర్వహించారు. అయితే, ప్రధానమంత్రిగా ఆయన పదవీకాలం భారతదేశ ఆర్థిక, రాజకీయ రంగంలో గణనీయమైన మలుపు తిరిగింది. అతను పరిపాలనా నైపుణ్యాలను మరియు రాజకీయ డైనమిక్స్‌పై లోతైన అవగాహనను ప్రదర్శిస్తూ ర్యాంకుల ద్వారా ఎదిగాడు.

ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు విరాళాలు

రావు తన సొంత రాష్ట్రమైన ఆంధ్రప్రదేశ్‌తో బలమైన అనుబంధాన్ని కలిగి ఉన్నాడు. ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభకు అనేకసార్లు ఎన్నికైన ఆయన 1971 నుండి 1973 వరకు ముఖ్యమంత్రిగా పనిచేశారు.

ముఖ్యమంత్రిగా వ్యవసాయ రంగాన్ని ఆధునీకరించడం, భూస్వామ్యాన్ని తగ్గించేందుకు భూసంస్కరణలు ప్రారంభించడం, ఆర్థికాభివృద్ధిని ప్రోత్సహించడంపై ఆయన దృష్టి సారించారు.

గ్రామీణాభివృద్ధి మరియు సామాజిక న్యాయం పట్ల ఆయనకున్న నిబద్ధత ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రజలకు ఆయనను ఆదరించింది.

భూ సంస్కరణలు

రావు ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న కాలంలో భూస్వాములను తగ్గించడం మరియు సమాన భూపంపిణీని నిర్ధారించే లక్ష్యంతో గణనీయమైన భూసంస్కరణలు జరిగాయి. ఈ సంస్కరణలు ఆంధ్ర ప్రదేశ్ యొక్క వ్యవసాయ నిర్మాణంపై శాశ్వత ప్రభావాన్ని చూపాయి, సమ్మిళిత మరియు స్థిరమైన అభివృద్ధిని ప్రోత్సహిస్తాయి.

జాతీయ నాయకత్వం

భారతదేశం తీవ్రమైన ఆర్థిక సంక్షోభాన్ని ఎదుర్కొంటున్న సమయంలో 1991 జూన్ 21న రావు ప్రధానమంత్రిగా బాధ్యతలు స్వీకరించారు. దేశం అధిక ద్రవ్యోల్బణం, చెల్లింపుల సంతులనం సంక్షోభం మరియు క్షీణిస్తున్న విదేశీ మారక నిల్వలను ఎదుర్కొంటోంది. రావు, తన ఆర్థిక మంత్రి డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్తో కలిసి, "కొత్త ఆర్థిక విధానం" గా పిలువబడే అనేక ఆర్థిక సంస్కరణలను అమలు చేశారు.

సంక్షోభంలో ఉన్న ఆర్థిక వ్యవస్థను వారసత్వంగా పొందుతూ మరియు ప్రధాన మంత్రి రాజీవ్ గాంధీ హత్య తర్వాత నాయకత్వ శూన్యత యొక్క సవాళ్లను ఎదుర్కొంటూ ఒక క్లిష్టమైన సమయంలో ఆయన పదవీ బాధ్యతలు స్వీకరించారు. ఈ సంస్కరణల్లో ఆర్థిక వ్యవస్థ సరళీకరణ, ప్రభుత్వ యాజమాన్యంలోని సంస్థల ప్రైవేటీకరణ, విదేశీ పెట్టుబడులకు భారత మార్కెట్ను తెరవడం వంటివి ఉన్నాయి. ఈ చర్యలు ఆర్థిక వ్యవస్థను పునరుజ్జీవింపజేయడం, విదేశీ మూలధనాన్ని ఆకర్షించడం, వృద్ధిని ఉత్తేజపరచడం లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నాయి. రావు ప్రభుత్వం పారిశ్రామిక, వాణిజ్య విధానాలలో మార్పులతో సహా అనేక ఇతర సంస్కరణలను కూడా ప్రారంభించింది, ఇది భారతదేశాన్ని మరింత మార్కెట్ ఆధారిత ఆర్థిక వ్యవస్థగా మార్చడంలో సహాయపడింది.

ఆర్థిక సంస్కరణలతో పాటు, రావు పదవీకాలంలో విదేశాంగ విధానంలో కూడా గణనీయమైన అభివృద్ధి జరిగింది. భారతదేశం యొక్క దౌత్య మరియు ఆర్థిక సంబంధాలను విస్తరించాలని కోరుతూ యునైటెడ్ స్టేట్స్ మరియు ఇతర పాశ్చాత్య దేశాలతో సన్నిహిత సంబంధాల విధానాన్ని ఆయన ప్రారంభించారు. చైనా, పాకిస్తాన్ వంటి పొరుగు దేశాలతో సంబంధాలను మెరుగుపరచడంలో కూడా ఆయన కీలక పాత్ర పోషించారు.

ఆర్థిక సంస్కరణలు మరియు సరళీకరణ

1991 ఆర్థిక సరళీకరణ మరియు నిర్మాణాత్మక సంస్కరణలకు రావు పరిపాలన బాగా గుర్తుండిపోయింది, దీనిని "రావు-మన్మోహన్ మోడల్"గా పిలుస్తారు.

సంస్కరణలు లైసెన్స్ రాజ్‌ను విచ్ఛిన్నం చేశాయి, వాణిజ్య అడ్డంకులను తగ్గించాయి మరియు భారత ఆర్థిక వ్యవస్థను విదేశీ పెట్టుబడులకు తెరిచింది. సాంప్రదాయ సోషలిస్ట్ విధానాల నుండి ఈ నిష్క్రమణ భారతదేశ ఆర్థిక పథంలో ఒక ముఖ్యమైన మలుపును గుర్తించింది.

రావు-మన్మోహన్ మోడల్

ఆర్థిక సంస్కరణలు సరళీకరణ, ప్రైవేటీకరణ మరియు ప్రపంచీకరణ (LPG) యొక్క కొత్త శకానికి నాంది పలికాయి, ఇది భారతదేశ ఆర్థిక దృశ్యాన్ని మారుస్తుంది. ఈ చర్యలు విదేశీ ప్రత్యక్ష పెట్టుబడులు, సాంకేతిక పురోగమనాలు మరియు అభివృద్ధి చెందుతున్న మధ్యతరగతి వృద్ధికి దారితీశాయి.

రాజకీయ సవాళ్లు

ఆర్థిక విజయాలు ఉన్నప్పటికీ, రావు సవాళ్లను ఎదుర్కొన్నారు, ముఖ్యంగా 1992లో అయోధ్యలో బాబ్రీ మసీదు కూల్చివేత మరియు తరువాతి మతపరమైన అల్లర్లు. కూల్చివేతలను నిరోధించడంలో మరియు తదనంతర పరిణామాలను నిర్వహించడంలో ప్రభుత్వం అసమర్థత శాంతిభద్రతల నిర్వహణలో వైఫల్యాన్ని వెల్లడిస్తోందని విమర్శకులు వాదించారు.

ఏకాభిప్రాయ రాజకీయాలు

సంక్లిష్టమైన రాజకీయ భూభాగాన్ని నావిగేట్ చేయగల మరియు ఆర్థిక సంస్కరణలకు మద్దతు పొందడంలో రావు యొక్క రాజకీయ చతురత స్పష్టంగా కనిపించింది. అంతర్గత పార్టీ ప్రతిఘటన ఉన్నప్పటికీ, అతను సంకీర్ణ-నిర్మాణం మరియు ఏకాభిప్రాయ రాజకీయాల్లో తన నైపుణ్యాన్ని ప్రదర్శించి, మార్పుల కోసం విస్తృత ఏకాభిప్రాయాన్ని నిర్మించాడు.

సామాజిక సమస్యలు మరియు సమ్మిళిత విధానాలు

రావు పరిపాలన విద్య మరియు ఆరోగ్య సంరక్షణ యొక్క ప్రాముఖ్యతను నొక్కి చెబుతూ సామాజిక సమస్యలను ప్రస్తావించింది. లౌకికవాదం మరియు సామాజిక న్యాయం పట్ల అతని నిబద్ధత అట్టడుగు వర్గాలకు ప్రయోజనం చేకూర్చే విధానాలలో ప్రతిబింబిస్తుంది.

ఎన్నికల ఎదురుదెబ్బలు మరియు తరువాతి సంవత్సరాలు

ఆయన సాధించిన విజయాలు ఉన్నప్పటికీ, రావు పదవీకాలం వివాదాల నుండి విముక్తి పొందలేదు. విస్తృతమైన మత హింసకు దారితీసిన 1992లో బాబ్రీ మసీదు కూల్చివేత నిర్వహణపై ఆయన ప్రభుత్వం విమర్శలకు గురైంది. వ్యక్తిగతంగా ఎటువంటి ఆరోపణలు నిరూపించబడనప్పటికీ, రావు అవినీతి, బంధుప్రీతిపై కూడా ఆరోపణలు ఎదుర్కొన్నారు.

1996 సార్వత్రిక ఎన్నికలలో, కాంగ్రెస్ పార్టీకి ఎదురుదెబ్బలు తగిలాయి, ఇది రావు ప్రధానమంత్రి పదవీకాలం ముగియడానికి దారితీసింది. అతని తరువాతి సంవత్సరాలు జార్ఖండ్ ముక్తి మోర్చా లంచం కేసులో ఆరోపణలు ఎదుర్కొంటున్న న్యాయపరమైన సమస్యలతో గుర్తించబడ్డాయి. రావ్ మరణానంతరం నిర్దోషిగా ప్రకటించబడ్డాడు మరియు భారత రాజకీయాలకు మరియు ఆర్థిక సంస్కరణలకు ఆయన చేసిన కృషిని అప్పటి నుండి గుర్తించడం జరిగింది.

వారసత్వం

పి.వి. నరసింహారావు వారసత్వం సంక్లిష్టమైనది.  ఆర్థిక సంస్కరణల సమయంలో మద్దతుదారులు అతని ఆచరణాత్మక నాయకత్వాన్ని ప్రశంసించారు, అయితే విమర్శకులు బాబ్రీ మసీదు సంఘటన వంటి సవాళ్లను సూచిస్తారు. అతను భారతీయ చరిత్రలో ఒక ముఖ్యమైన వ్యక్తిగా మిగిలిపోయాడు, రాష్ట్ర మరియు జాతీయ స్థాయిలలో రాజకీయాలు మరియు పరిపాలనపై చెరగని ముద్ర వేశారు.

మరణం 

1996లో ప్రధానిగా తన పదవీకాలం పూర్తి చేసుకున్న తరువాత, రావు క్రమంగా క్రియాశీల రాజకీయాల నుండి వైదొలిగారు. ఆయన 2004 డిసెంబర్ 23న 83 సంవత్సరాల వయసులో కన్నుమూశారు. రావు వారసత్వం చరిత్రకారులు, రాజకీయ విశ్లేషకుల మధ్య చర్చనీయాంశంగా కొనసాగుతోంది. కొంతమంది ఆయనను భారతదేశ ఆర్థిక వృద్ధికి పునాది వేసిన దూరదృష్టిగల నాయకుడిగా భావించగా, మరికొందరు అవినీతి, మతతత్వం వంటి సమస్యలను పరిష్కరించడంలో ఆయన వైఫల్యాలను విమర్శించారు.

ముగింపు

 P.V. నరసింహారావు ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో తన రాజకీయ జీవితపు తొలినాళ్ల నుండి భారతదేశానికి ప్రధానమంత్రి అయ్యే వరకు చేసిన ప్రయాణం రాష్ట్ర పాలనకు, ముఖ్యంగా భూ సంస్కరణలు మరియు ఆర్థికాభివృద్ధి రంగాలలో కీలకమైన సహకారాన్ని కలిగి ఉంది.  ఆర్థిక సరళీకరణ ద్వారా గుర్తించబడిన భారతదేశ చరిత్రలో ఒక క్లిష్టమైన కాలంలో అతని నాయకత్వం, అతని రాజకీయ చతురత మరియు సవాళ్లను నావిగేట్ చేయగల సామర్థ్యాన్ని ప్రదర్శించింది, దేశం యొక్క పథంపై శాశ్వత ప్రభావాన్ని చూపింది.

పి. వి. నరసింహారావు భారత రాజకీయాలలో కీలక వ్యక్తి, దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ మరియు విదేశాంగ విధానంపై శాశ్వత ప్రభావాన్ని చూపారు. ప్రధాన మంత్రిగా ఆయన పదవీకాలం సాహసోపేతమైన ఆర్థిక సంస్కరణలు మరియు ప్రపంచ రంగంలో భారతదేశం యొక్క స్థానాన్ని బలోపేతం చేయడానికి చేసిన ప్రయత్నాల ద్వారా గుర్తించబడింది. విమర్శలు, సవాళ్లను ఎదుర్కొన్నప్పటికీ, భారతదేశ అభివృద్ధికి రావు చేసిన కృషిని విస్మరించలేము, తద్వారా ఆయన భారతదేశ రాజకీయ చరిత్రలో ముఖ్యమైన వ్యక్తిగా నిలిచారు.